Πριν πουν την πρώτη τους λέξη, τα μωρά προσπαθούν διαρκώς να επικοινωνήσουν μαζί μας αλλά και με τον κόσμο γύρω τους. Εκτός από το χαριτωμένο συλλάβισμα (και τα λιγότερο χαριτωμένα σαλάκια που το συνοδεύουν), μοιάζουν να μην μπορούν να διατηρήσουν την ίδια έκφραση για περισσότερα από πέντε λεπτά. Και μπορεί να μην έχουμε καταφέρει ακόμη να αποκωδικοποιήσουμε τα «αγκού» τους, όμως μπορούμε να καταλάβουμε πολλά από τον τρόπο που κοιτάζουν ή κινούν το στόμα τους.
Ενθουσιασμός
Τα μάτια του έχουν εστιάσει σε κάποιο αντικείμενο και έχει σηκώσει ή σμίξει τα φρύδια του, ενώ το στόμα του είναι ελαφρώς ανοιχτό. Παράλληλα ενδέχεται να βγάζει μικρούς ήχους και να δείχνει ή να προσπαθεί να πλησιάσει αυτό που του τράβηξε την προσοχή.
Τι πρέπει να κάνετε: Ενθαρρύνετε το ενδιαφέρον του μωρού σας για νέα αντικείμενα, καθώς με αυτόν τον τρόπο ενισχύετε τις μαθησιακές του ικανότητες. Αν δεν υπάρχει κίνδυνος να χτυπήσει, αφήστε το να τα πιάσει στα χέρια του και να τα περιεργαστεί, ενώ παράλληλα του τα περιγράφετε σαν να είναι τα πιο ξεχωριστά πράγματα στον κόσμο. Μέσα από αυτή τη διαδικασία θα το βοηθήσετε να μάθει πιο γρήγορα και τις πρώτες του λέξεις.
Αναστάτωση
Οι γωνίες του στόματός του είναι στραμμένες προς τα κάτω, και τα δύο φρύδια του σηκώνονται στο κέντρο. Το σαγόνι του τρέμει ή μπορεί να έχει αρχίσει να κλαίει.
Τι πρέπει να κάνετε: Κατά πάσα πιθανότητα το μικρούλι σας έχει δεχθεί περισσότερα ερεθίσματα από όσα μπορεί να αντέξει. Αν δεν επέμβετε άμεσα, κατά πάσα πιθανότητα σύντομα θα ακούσετε λυγμούς και ουρλιαχτά. Για να το ηρεμήσετε, πάρτε το μία αγκαλιά και κουνήστε το ρυθμικά ή πηγαίνετε μαζί του σε ένα πιο ήρεμο σημείο του σπιτιού ή του δωματίου.
Ανία
Προσπαθεί να σας τραβήξει την προσοχή φωνάζοντας, κλαίγοντας ή χτυπώντας σας, και μόλις αντιδράσετε η έκφρασή του αλλάζει σε γέλιο ή χαμόγελο.
Τι πρέπει να κάνετε: Πρώτα από όλα, να χαρείτε. Όταν το μωράκι σας αρχίσει να αναζητά την προσοχή σας, σημαίνει ότι έχετε αναπτύξει ήδη έναν βαθύ συναισθηματικό δεσμό. Ταυτόχρονα, όσο μεγαλώνει χρειάζονται περισσότερα ερεθίσματα για να κρατήσετε το ενδιαφέρον του. Δημιουργήστε παραλλαγές των παιχνιδιών και των τραγουδιών που παίζετε μαζί, αλλάζοντας τον τόνο ή την ταχύτητα της φωνής σας ή αφήστε τα να εξερευνήσουν το περιβάλλον τους – πάντα υπό την επίβλεψή σας.
Θυμός
Κλαίει τόσο που το πρόσωπό του έχει κοκκινίσει και τα μάτια του είναι σχεδόν κλειστά. Όταν προσπαθείτε να το πάρετε αγκαλιά ίσως σας σπρώχνει ή χτυπά το χέρι σας.
Τι πρέπει να κάνετε: Αν είστε σίγουροι ότι δεν έχει κάποιο λόγο να πονάει ή να αισθάνεται άρρωστο, κατά πάσα πιθανότητα νυστάζει ή πεινάει – άλλωστε ακόμη δεν έχει αναπτύξει την ικανότητα για πιο περίπλοκα συναισθήματα. Προσπαθήστε να του προσφέρετε αυτό που υποθέτετε ότι χρειάζεται, ενώ παράλληλα του μιλάτε με ήρεμη και καθησυχαστική φωνή, επαναλαμβάνοντας μια σύντομη φράση (για παράδειγμα: «Έλα, έλα μικρό μου»).
Φόβος
Τα μάτια του είναι ορθάνοιχτα, ενώ το πρόσωπο και τα χέρια του τρέμουν. Ενδέχεται να έχει «παγώσει» ή να φωνάζει.
Τι πρέπει να κάνετε: Για τα μωρά κάθε εμπειρία είναι καινούρια και επομένως μπορεί να γίνει τρομακτική, ιδίως αν συμπεριλαμβάνει έντονους και αιφνίδιους θορύβους. Αν το μωρό σας παγώνει κάθε φορά που ακούει τον σκύλο του γείτονα να γαβγίζει, πάρτε το μία αγκαλιά και εξηγήστε του ήρεμα τι συμβαίνει. Δεν θα καταλάβει τι του λέτε, αλλά ο τόνος της φωνής σας θα το καθησυχάσει.
Δυσφορία
Κλαίει έντονα και ξαφνικά, ενώ παράλληλα αφήνει έναν ήχο που θυμίζει… γρύλισμα. Σφίγγει τους μυς του προσώπου του, στριφογυρίζει το σώμα του ή φέρνει τα πόδια στο στήθος του.
Τι πρέπει να κάνετε: Η πιθανότερη αιτία για τη δυσφορία του μωρού σας είναι τα φουσκώματα και οι κοιλιακοί πόνοι. Κάντε απαλό μασάζ χαμηλά στην κοιλίτσα του ή κινήστε τα ποδαράκια του σαν να κάνει ποδήλατο για να το βοηθήσετε να ανακουφιστεί. Αν μέσα σε μισή ώρα τα συμπτώματα δεν έχουν υποχωρήσει, καλό θα ήταν να πάρετε τηλέφωνο την παιδίατρό του.
Χαρά
Χαμογελάει πλατιά, ενώ μπορεί να κουνάει τα χεράκια του σε «χαιρετισμό» ή να χειροκροτάει. Ταυτόχρονα ίσως συλλαβίζει με τσιριχτή φωνή.
Τι πρέπει να κάνετε: Αντιδράστε για να κάνετε τον ενθουσιασμό του να κρατήσει περισσότερο. Όταν η χαρά του έχει σαν αποτέλεσμα μια θετική ανταπόκριση εκ μέρους σας, βάζετε τα πρώτα θεμέλια της αυτοπεποίθησής του. Περίπου από την ηλικία των 9 μηνών, όταν θα αρχίσει να αντιλαμβάνεται ότι τα αντικείμενα συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμη και όταν δεν βρίσκονται στο οπτικό του πεδίο, θα μπορείτε να επιτύχετε εύκολα αυτή την υπέροχη αντίδραση παίζοντας το γνωστό «κου-κου».
