Πολύ πιθανόν, οι περισσότεροι από εμάς να το έχουμε σκεφτεί τουλάχιστον μία φορά: «αν κοιτάζω μια «κόκκινη» μπάλα, γιατί να πιστεύω ότι το άλλο άτομο που κοιτάζει το ίδιο αντικείμενο βλέπει το χρώμα με τον ίδιο τρόπο όπως εγώ;»
Τελικά, το «κόκκινο» είναι απλώς ένα όνομα που μάθαμε να δίνουμε σε συγκεκριμένες συχνότητες φωτός. Το να ονομάζουμε το χρώμα με τον ίδιο τρόπο δεν σημαίνει ότι το «βλέπουμε» με τον ίδιο τρόπο. Απλώς σημαίνει ότι μας έχουν διδάξει όλους να αναφερόμαστε σε όποιο χρώμα αντιλαμβανόμαστε με αυτήν τη λέξη.
Μπορεί να είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς οι επιστήμονες θα μπορούσαν να πλησιάσουν αυτή την αρχαία ερώτηση, πόσο μάλλον να τη λύσουν. Αλλά πρόσφατα, οι ερευνητές πίσω από μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό PNAS προσπάθησαν, και πιστεύουν ότι έχουν βρει μια απάντηση.
Τι έδειξε μια μελέτη για τα χρώματα;
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ίσως συμφωνούμε περισσότερο απ’ ό,τι νομίζετε για το πώς φαίνονται τα χρώματα. Οι επιστήμονες είχαν μια έξυπνη ιδέα. Αποφάσισαν να συμπεριλάβουν παιδιά, τα οποία είχαν λιγότερη κατανόηση των ονομάτων των χρωμάτων, ως συμμετέχοντες.
Η μελέτη τους περιλάμβανε παιδιά ηλικίας από 3 έως 12 ετών και από 6 έως 8 ετών. Οι ερευνητές συνέκριναν τις αντιλήψεις τους για το χρώμα με εκείνες των ενηλίκων.
Κάθε συμμετέχων ζητήθηκε να συγκρίνει εννέα διαφορετικά χρώματα μεταξύ τους και να αξιολογήσει πόσο παρόμοια είναι με μια κλίμακα τεσσάρων βαθμών από το «πολύ παρόμοια» μέχρι το «πολύ διαφορετικά».
Το σύστημα που επέλεξαν οι ερευνητές δεν βασιζόταν σε λέξεις, κάνοντάς το κατάλληλο για τα νήπια που συμμετείχαν.
Ενώ υπήρξαν «λεπτές αλλαγές» καθώς οι άνθρωποι μεγάλωναν, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι «σε αντίθεση με τις παραδοσιακές πεποιθήσεις, τα αποτελέσματα αποκάλυψαν μια εντυπωσιακή ομοιότητα στη δομή των υποκειμενικών εμπειριών του χρώματος σε όλες τις ηλικίες και πολιτισμούς».
Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι φαινόταν να βιώνουν την αντίληψη του χρώματος με τον ίδιο περίπου τρόπο.
Αυτό αποδεικνύει ότι βλέπουμε το χρώμα με τον ίδιο τρόπο;
Όχι. Αυτό είναι κάτι πολύ δύσκολο να αποδειχτεί εξ αρχής – αυτή η μελέτη απλώς διαπίστωσε ότι η κλίμακα ομοιότητας των χρωμάτων των ανθρώπων ήταν παρόμοια σε όλες τις ηλικίες και πολιτισμούς, και όχι ότι τα ίδια χρώματα που έβλεπαν αναγκαστικά γίνονταν αντιληπτά με τον ίδιο τρόπο.
Αν και αυτό είναι ενδιαφέρον και ακόμα υποσχόμενο, οι ίδιοι οι ερευνητές λένε ότι απαιτείται περισσότερη έρευνα.
«Η μελέτη μας ανοίγει ευρύτατους δρόμους για την εξερεύνηση των υποκειμενικών εμπειριών των παιδιών και την ανάδειξη της καθολικότητας και της ποικιλίας της εμπειρίας του χρώματος», γράφουν.
