Πόσες φορές δεν έχετε αναπολήσει τα παιδικά σας χρόνια και τα παιχνίδια που κάνατε με τους φίλους στη γειτονιά; Κουτσό, λάστιχο, μήλα, χούλα χουπ, κάποια από αυτά, που σε καθημερινή βάση γεμίζανε τον ελεύθερο χρόνο των ανέμελων χρόνων της παιδική σας ηλικίας.
Έχετε αναρωτηθεί, ωστόσο, ποια είναι η προέλευσή τους; Πόσα χρόνια ή και αιώνες σε κάποιες περιπτώσεις, ζωής μετράνε, ποιος τα εφηύρε, από πού πήραν την ονομασία τους, πότε σημείωσαν το πικ τους, ποιος έβγαλε πολλά κέρδη από αυτά, είναι μόνο ελληνικά παιχνίδια ή αποτελούσαν ενασχόληση και για άλλα παιδιά ανά τον κόσμο;
Τρανταχτό παράδειγμα όλων των παραπάνω ερωτήσεων το χούλα χουπ, που αν και ο όρος όπως τον γνωρίζουμε σήμερα δεν έκανε την εμφάνισή του νωρίτερα από τον 20ο αιώνα, ωστόσο, σαν παιδική ενασχόληση και αθλητική δραστηριότητα θεωρείται πολύ παλιότερο και από τις περισσότερες παγκόσμιες θρησκείες, ενώ συνδέεται άρρηκτα και με την Αρχαία Ελλάδα.
Το χούλα χουπ στην Αρχαία Ελλάδα
Αν έπρεπε, λοιπόν, να γυρίσουμε το χρόνο πίσω και να εντοπίσουμε την πρώτη υποτυπώδη ύπαρξη και χρήση του χούλα χουπ θα έπρεπε να ταξιδέψουμε χιλιάδες χρόνια πίσω και να παρατηρήσουμε τα παιδιά της αρχαίας Αιγύπτου να παίζουν με στεφάνια από αποξηραμένα αμπέλια. Χωρίς καμία αμφιβολία ο τρόπος που έπαιζαν με αυτά ήταν σχεδόν ο ίδιος με αυτόν που έχουμε όλοι στο μυαλό μας, μόνο που η κύρια ενασχόλησή τους με αυτά ήταν να τα σπρώχνουν στο δρόμο με ένα μπαστούνι έτσι ώστε να κυλάνε συνεχώς, χωρίς να πέσουν κάτω.
Στους πολιτισμούς της Αρχαίας Ελλάδας και της Ρώμης ο συγκεκριμένος κύλινδρος παρέμεινε ένα δημοφιλές παιχνίδι, με τους Αρχαίους Έλληνες, πιο συγκεκριμένα, να διακοσμούν τους μεταλλικούς κρίκους τους με κουδούνια και να μην τους θεωρούν μόνο παιδικά παιχνίδια.
Οι Αρχαίοι Έλληνες αναφερόντουσαν σε αυτά με τη λέξη «τροχός», ενώ χρησιμοποιήθηκε τόσο για την γυμναστική τους, όσο και για χορό με διαφορετική τεχνική. Μάλιστα, ενώ θεωρούνταν μια αρκετά δημοφιλής μορφή αναψυχής και άσκησης, δεν συμπεριλήφθηκε ποτέ ως άθλημα σε μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις.
Τα συγκεκριμένα στεφάνια λοιπόν, που επίσης ονομάζανε και κρίκους, πιθανότατα ήταν κατασκευασμένα από χαλκό ή σίδηρο, ενώ «καθοδηγούνταν» από τους χειριστές τους από ένα ελατήριο –στα ελληνικά αγγεία αυτά τα ελατήρια απεικονίζονται ως ένα μικρό και ίσιο ραβδί. Το μέγεθός των στεφανιών εξαρτιόταν από το ύψος του εκάστοτε παίκτη, καθώς έπρεπε να φτάνει μέχρι το επίπεδο του στήθους.
Αξίζει να αναφερθεί ότι το συγκεκριμένο άθλημα θεωρήθηκε αρκετά ευεργετικό, γι αυτό και συστηνόταν από τον Ιπποκράτη για την εκγύμναση του σώματος όσων δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν σε έντονη άσκηση.
Οι Ρωμαίοι το χρησιμοποιούσαν κατά τον ίδιο τρόπο, ενώ οι Εσκιμώοι μάθαιναν στα παιδιά τους ψάρεμα, καθώς μέσα από τα στεφάνια τους δείχνανε πώς να έχουν καλύτερο στόχο, περνώντας τα καλάμια μέσα από αυτά. Κατά τον Μεσαίωνα τα παιδιά εφηύραν ακόμη μία χρήση των στεφανιών: πηδούσαν μέσα σε αυτά σαν να παίζουνε σκοινάκι, ενώ τον 14ο αιώνα το χούλα χουπ είχε σαρώσει την Αγγλία, με τους γιατρούς της χώρας να το χαρακτηρίζουν ακόμη και επικίνδυνο για την υγεία.
Ήταν οι Βρετανοί ναυτικοί, ωστόσο, τρεις αιώνες, περίπου, αργότερα που έδωσε στα συγκεκριμένα στεφάνια την ονομασία χούλα χουπ (Hula Hoop), όταν κατά την διάρκεια ενός ταξιδιού τους στη Χαβάη παρατήρησαν τους κατοίκους του νησιού να χορεύουν τον παραδοσιακό χορό Χούλα. Οι κινήσεις προσιδιάζαν πολύ σε αυτές της μέσης όταν κάποιος έπαιζε με τα στεφάνια και έτσι γεννήθηκε η ονομασία με την οποία είναι μέχρι σήμερα γνωστά σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η δημιουργία και η εξάπλωση του χούλα χουπ στη σύγχρονη κοινωνία
Ήταν το 1958 όταν η αμερικάνικη εταιρεία «Wham-O» λάνσαρε στην αγορά το πλαστικό στεφάνι, το σημερινό χούλα χουπ, χωρίς οι ιθύνοντες να γνωρίζουν ότι λίγο καιρό αργότερα θα εξαπλωνόταν σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μέσα σε λίγους μόνο μήνες έγινε ανάρπαστο, με τον τύπο της εποχής να γράφει για το παιχνίδι- φαινόμενο που πήρε «διαστάσεις επιδημίας» κάνοντας μικρούς και μεγάλους να το στριφογυρίζουν στη μέση τους αδιάκοπα.
Οι ιθύνοντες όταν το σχεδιάζανε δεν γνωρίζανε ότι το φαινομενικά απλό αυτό παιχνίδι θα προκαλούσε παγκόσμια φρενίτιδα και φυσικά ούτε που φανταζόντουσαν ότι τα ταμεία της επιχείρησης θα ξεχειλίζανε από τα κέρδη.
Έμπνευση για την δημιουργία του χούλα χουπ αποτέλεσαν οι εικόνες των παιδιών της Αυστραλίας που έπαιζαν με στεφάνια από μπαμπού κατά την διάρκεια του μαθήματος γυμναστικής. Το μπαμπού έδωσε τη θέση του σε σκληρό πλαστικό διαφόρων αποχρώσεων, ενώ με τη μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις παιδικές χαρές στην Καλιφόρνια.
Η τιμή του ανερχόταν μόλις στα 1,98 δολάρια, ενώ σε χρονικό διάστημα μικρότερο των τεσσάρων μηνών πουλήθηκαν περίπου 25 εκατομμύρια από τα πλαστικά στεφάνια χούλα χουπ και μέσα σε δύο χρόνια η εταιρεία κατάφερε να πουλήσει 100 εκατομμύρια χούλα χουπ.
Στους δρόμους των καλλιτεχνικών συνοικιών του Παρισιού το χούλα χουπ αποτελούσε καθημερινό θέαμα για τους περαστικούς, ενώ οι Αμερικάνοι κατάφεραν να κατακτήσουν νέα ρεκόρ, αναφορικά φυσικά στις αντοχές και τις δεξιοτεχνίες τους στο συγκεκριμένο παιχνίδι. Οι φιλανθρωπικές οργανώσεις της Νοτιοαφρικανικής Ενώσεως προσφέρανε το νέο παγκόσμιο παιχνίδι στα παιδιά που δεν διέθεταν τα χρήματα για να το αποκτήσουν, την ώρα που στην Ιαπωνία οι κάτοικοι της χώρας κάνανε σειρά με δελτία προτεραιότητας έξω από τα καταστήματα προκειμένου να προμηθευθούν το πολυπόθητο παιχνίδι.
Μετά την εξάπλωσή του ανά την υφήλιο και σε μικρό χρονικό διάστημα η απήχηση του παιχνιδιού σιγά σιγά άρχισε να υποχωρεί αρχικά στην Ευρώπη, ενώ αντιθέτως σε Κίνα και Ρωσία συμπεριλήφθηκε σε νούμερα των ακροβατών σε τσίρκο και σε παραστάσεις της ρυθμικής γυμναστικής.
