Το τραγούδι που μεγάλωσε γενιές και γενιές ρόκερς και παραλίγο να μείνει εκτός δίσκου

Εάν βρεθούμε στο ίδιο δωμάτιο με έναν άνθρωπο, ακόμα και πολύ μεγαλύτερης ηλικίας, είναι πολύ δύσκολο να μην αναγνωρίσει την τόσο χαρακτηριστική μελωδία ενός τραγουδιού που έχει γαλουχήσει τρεις γενιές (μπορεί και περισσότερες) ρόκερς.

Όταν ο Roger Glover των θρύλων Deep Purple έβλεπε όλο το συγκρότημα του καζίνο του Μοντρό στην Ελβετία, από την λίμνη απέναντι σημείωσε πρόχειρα τις λέξεις «Smoke on The Water». Μπορεί και να φανταζόταν, μπορεί και όχι, ότι εκείνη τη στιγμή είχε συλλάβει, τουλάχιστον τον τίτλο, ενός τεράστιου χιτ που θα παίζεται σε σπίτια, μπαρς και συναυλίες, μέχρι να δύσει ο ήλιος από την Ανατολή.

Το λεωφορείο-στούντιο των Rolling Stones και ο Frank Zappa

Η πόλη Μοντρό της Ελβετίας είναι γνωστή για τους αμπελώνες, τα μουσικά φεστιβάλ και το ομώνυμο καζίνο, το όποιο έπρεπε να χτιστεί από την αρχή το 1975. Η ιστορία πίσω από αυτό το χτίσιμο περιγράφεται στο «Smoke on The Water».

Οι Deep Purple είχαν βαρεθεί την διαδικασία ηχογράφησης σε ψυχρά στούντιο και ήθελαν κάτι πιο ζωντανό, κάτι που θα τους οδηγούσε σε μία αναβαθμισμένη διαδικασία έμπνευσης και ηχογράφησης.

Έτσι αποφάσισαν να πάρουν το περιβόητο, λεωφορείο-στούντιο των Rolling Stones, το οποίο είχε ήδη κάποια χρόνια στην πλάτη του. Το 1971 ο, επίσης, θεότρελος ρόκερ, Frank Zappa είχε πάρει το λεωφορείο στο Μοντρό και το χρησιμοποιούσε για τα γυρίσματα της ταινίας «200 Motels». Εφόσον ήταν εκεί αποφάσισε να πραγματοποιήσει μία συναυλία στον χώρο του καζίνο.

Φαστ φόργουορντ στον Δεκέμβριο του 1971 και οι Rolling Stones νοικιάζουν στους Deep Purple το στούντιο για τις ηχογραφήσεις του 6ου άλμπουμ τους «Machine Head».

H συναυλία, η παραλίγο τραγωδία και η έμπνευση

Οι Deep Purple ταξίδεψαν μέχρι την Ελβετία για να ηχογραφήσουν το «Machine Head» έχοντας ήδη καθυστερήσει την κυκλοφορία του «Fireball». To πλάνο ήταν να ολοκληρωθούν οι ηχογραφήσεις μέχρι το τέλος του 1971 και να κυκλοφορήσει αρχές του 1972.

Το συγκρότημα βρέθηκε στην Ελβετία και είχε εξ αρχής καταλύσει στο ξενοδοχείο-καζίνο του Μοντρό. Ο ιδιοκτήτης του ήταν μεγάλος θαυμαστής του συγκροτήματος. Την πρώτη μέρα της διαμονής του εκεί βρέθηκε σε συναυλία που έδινε στον χώρο ο Frank Zappa και το συγκρότημα του, οι Mothers of Invention.

Οι Purple ήθελαν να μένουν κοντά στο κινητό στούντιο και να ηχογραφούν μετά τα μεσάνυκτα.

Μετά από περίπου μιάμιση ώρα συναυλία ένας οπαδός στο κοινό εκτόξευσε μία φωτοβολία προς την οροφή του χώρου η οποία γρήγορα άρπαξε φωτιά. «Frank Zappa and the Mothers, Were at the best place around, But some stupid with a flare gun, Burned the place to the ground», έγραφε ο Ian Gillan στους στίχους. O Zappa με ψυχραιμία ζήτησε από το κοινό να εκκενώσει τον χώρο. Κάτι που έγινε χωρίς να τραυματιστεί κανείς.

Ο Frank Zappa ωστόσο έχασε όλο του τον εξοπλισμό. Η φωτιά στις εγκαταστάσεις έκαιγαν για ώρες καταστρέφοντάς τις συθέμελα («They burned down the gambling house. It died with an awful sound»).

Ο καπνός πάνω από το νερό

Τα καμένα απομεινάρια του καζίνο-ξενοδοχείου κάπνιζαν για ώρες μετά τη συναυλία του Zappa. Ο καπνός είχε καλύψει την λίμνη της πόλης.

Ο μπασίστας των Deep Purple, Roger Glover, όταν είδε τον καπνό να καλύπτει τη λίμνη αμέσως σημείωσε πρόχειρα τη φράση «Smoke on the Water». Όταν ο τραγουδιστής Ian Gillan τον είδε σκέφτηκε ότι δεν θα έπρεπε να είναι αυτός ο τίτλος του τραγουδιού καθώς μπορεί να παρέπεμπε σε ναρκωτικά.

Ο χρόνος που είχαν οι Purple για να ηχογραφήσουν έτρεχε αμείλικτος: «We had to find another place. But Swiss time was running out. It seemed that we would lose the race», τραγουδούσε ο Gillan.

Μετά από διάφορες περιπέτειες το συγκρότημα αναγκάστηκε να μετακομίσει στο το θερινό ξενοδοχείο «Grand Hotel», στο οποίο διανυκτέρευσαν και αφού έκαναν κάποιες τροποποιήσεις στον χώρο, άρχισαν τις ρυθμίσεις των οργάνων, οι οποίες ολοκληρώθηκαν το πρώτο απόγευμα.

Ο ιδιοκτήτης του Μοντρό καζίνο, Κλοντ Νομπς θυμάται: «Οι Deep Purple έβλεπαν τη φωτιά από το παράθυρο του δωματίου τους στο ξενοδοχείο και λυπούνταν για αυτό που συνέβη. Ήταν προγραμματισμένο να δώσουν μία συναυλία στο χώρο του καζίνο και να ηχογραφήσουν το καινούριο τους άλμπουμ εκεί.

Τελικά, τους βρήκα ένα κλειστό ξενοδοχείο κοντά στο σπίτι μου και κάναμε ένα προσωρινό στούντιο.

Ένα βράδυ, είχαν έρθει για δείπνο στο σπίτι μου και μου είπαν “Κλοντ, σου έχουμε μία έκπληξη, αλλά δεν θα το βάλουμε στον δίσκο .Είναι ένα τραγούδι που λέγεται Smoke on the Water”. Το άκουσα και τους είπα ότι θα είναι τρελοί αν το αφήσουν εκτός του δίσκου και ότι θα γίνει τεράστια επιτυχία». Και πόσο δίκιο είχε ο Νομπς.

Οι περιγραφές του Ritchie Blackmore

Η περίοδος ηχογράφησης του «Machine Head» ήταν τόσο έντονη που ο τότε κιθαρίστας των Deep Purple θυμάται:

«Είχαμε το μηχάνημα ηχογράφησης των Rolling Stones έξω στο χιόνι, αλλά για να φτάσουν εκεί (οι φωνές μας) έπρεπε να βγάλουμε ένα καλώδιο από το δωμάτιο μας μέσα από δύο πόρτες, το χολ, εντός του μπάνιου, μέσα από ένα άλλο δωμάτιο του ξενοδοχείου και από κει πάνω από ένα κρεβάτι και έξω στη βεράντα.

Το καλώδιο ύστερα διέτρεχε το μπαλκόνι για περίπου τριάντα μέτρα και επέστρεφε μέσα από ένα παράθυρο σε άλλο δωμάτιο. Περνούσε από το μπάνιο και μέσα από τον διάδρομο, μέχρι μια σκάλα, το φουαγιέ της ρεσεψιόν, τη μπροστινή πόρτα, την αυλή, πάνω από μια σκάλα για να φτάσει μέχρι το μηχάνημα.

Η κατασκευή μας επέτρεψε να είμαστε πιο αυθόρμητοι, γιατί μόλις τελειώναμε το ένα πλέιμπακ, ακόμη και αν δεν ήταν τέλειο, λέγαμε “Εντάξει, είναι αρκετά καλό” γιατί δεν αντέχαμε να κάνουμε όλη αυτή την διαδικασία».

O μύθος λέει ότι οι στίχοι του τραγουδιού γράφτηκαν από τον Gillan σε μία χαρτοπετσέτα. Το συγκρότημα δεν είχε πιστέψει καθόλου στο διαμάντι που είχε στα χέρια του. Ενδεικτικό είναι ότι ως πρώτο single του δίσκου κυκλοφόρησε το τραγούδι «Never Before».

Σχεδόν ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του «Machine Head», η εταιρεία τους αποφάσισε να κυκλοφορήσει το τραγούδι σε μορφή single. Η επιτυχία του ήταν πολύ μεγάλη, φθάνοντας στο Νο4 των Αμερικανικών charts, όπου βραβεύθηκε ως χρυσός δίσκος.

Στο Μοντρό έχουν τιμήσει το τραγούδι με ένα μνημείο στις όχθες της λίμνης της Γενεύης, που περιλαμβάνει το όνομα του συγκροτήματος, τον τίτλο του τραγουδιού και τις νότες.