Σίγουρα είναι δύσκολο για ένα παιδί μικρής ηλικίας να αποδεχτεί τις ευθύνες του και να καταλάβει τη σημασία της ειλικρινούς συγνώμης. Όμως, αν μάθουμε στο παιδί να αποδέχεται και να καταλαβαίνει τα λάθη του, τότε θα μεγαλώσει ώστε να γίνει ένας ενήλικας δίκαιος που ξέρει πότε σφάλει. Το σωστό «συγνώμη» ξεκινά από τη δική σας καθοδήγηση.
Άφησε το να ηρεμήσει
Το πρώτο πράγμα που θα κάνει το παιδί είναι να δικαιολογηθεί και να υποστηρίξει τον εαυτό του. Δεν θα σε ακούσει, ούτε θα είναι σε θέση να συζητήσει. Περίμενε μέχρι να ηρεμήσει, ώστε να μπορέσετε να κάνετε έναν εποικοδομητικό διάλογο και να ακούσετε ο ένας τον άλλον.
Μιλάμε για συναισθήματα
Με αυτόν τον τρόπο, βοηθάμε το παιδί να αντιληφθεί τα συναισθήματά του. Προσπάθησε να δείξεις κατανόηση και φροντίδα για το πως νιώθει. Ρώτησε το πως ένιωσε όταν έκανε την «σκανταλιά» του και πώς αισθάνεται τώρα. Ίσως να ζήλεψε το παιχνίδι του φίλου του ή να ήταν πολύ κουρασμένο. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να δώσουμε έμφαση στην πράξη και δώσουμε λέξεις στα συναισθήματα.
Αποδεχόμαστε τις ευθύνες μας
Είναι απαραίτητο το παιδί να μάθει να μην αποποιείται τις ευθύνες του. Μάθε του, λοιπόν, να αποδέχεται την συμμετοχή του στο πρόβλημα, χρησιμοποιώντας το «εγώ» και περιγράφοντας τι έκανε λάθος. Αν το παιδί ξεκινήσει να απολογείται, αλλά δυσκολεύεται να βρει τις σωστές λέξεις για να το περιγράψει, βοήθησέ το εσύ.
Μόλις συνειδητοποιήσει περισσότερα για τα συναισθήματα και την συμπεριφορά του, τότε είναι σε θέση να συζητήσετε και για το πως μπορεί να ένιωσε ο άλλος. Πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά πώς να βλέπουν τον κόσμο από την θέση του άλλου. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί συσχετίζοντας το συμβάν με κάποιο άλλο παράδειγμα, φέρνοντας το παιδί μας στη θέση του άλλου, για να μπορέσει να καταλάβει τα συναισθήματα που μπορεί να προκάλεσε στο άλλο παιδί. Στο τέλος, μπορείς να το ρωτήσεις το τι θα έκανε διαφορετικά αν μπορούσε να αλλάξει κάτι.
Βοήθησέ το να εκφραστεί
Σχολικοί ψυχολόγοι συνιστούν να δίνουμε στα παιδιά τροφή για σκέψη, βάζοντας τα να ζωγραφίσουν ή να γράψουν αυτό που νιώθουν ή ακόμη και τις διάφορες πιθανές αντιδράσεις τους στο συμβάν. Είναι σκόπιμο, τα παιδιά να δουν ότι τα λάθη είναι ευκαιρίες να μάθουν να διορθώνουν καταστάσεις και να έχουν το θάρρος να παραδέχονται πως έχουν άδικο.
Πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά πώς να βλέπουν τον κόσμο από την θέση του άλλου.
Προτείνουμε ιδέες
Είναι ωραίο να ζητά κανείς συγνώμη, αλλά το να δείχνει ότι ειλικρινά λυπάται είναι ακόμα πιο σημαντικό. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν ότι οι πράξεις τους έχουν επιπτώσεις και ότι στις επιπτώσεις αυτές περιλαμβάνεται και το να διορθώνουν μια κατάσταση.
Σκόπιμο είναι να συνειδητοποιήσει το παιδί πως όταν θα είναι πραγματικά έτοιμο να ζητήσει από το άτομο που αδίκησε συγγνώμη και να μιλήσει για το πως νιώθει, ο άλλος θα το εκτιμήσει. Πρέπει να ενθαρρύνουμε το παιδί να εξωτερικεύσει την μεταμέλεια του, χαρίζοντας στον άλλο μια αγκαλιά, ένα χαμόγελο, ένα παιχνίδι, ακόμη και την παρέα του σε μια δραστηριότητα.
Όλοι μας κάνουμε λάθη και είναι στο χέρι μας να μάθουν τα παιδιά μας να αντιμετωπίζουν τα λάθη τους με ευγένεια.
